احمد حسین وزیر مهاجرت دولت کانادا و پاتریک مک‌ایونو مدیر کل طرح اکسپرس اینتری این وزارت‌خانه چند روز پیش در همایشی در اتاوا با عنوان «مهاجرت کانادا در سال ۲۰۱۸»، برنامه‌های این وزارت‌خانه برای جذب یک میلیون مهاجر تا سال ۲۰۲۰ و نیز تغییراتی که قرار است در اکسپرس اینتری اتفاق بیفتد را توضیح دادند.
آنان همچنین از چالش‌ها و نگرانی‌هایی که در حوزه مهاجرت وجود دارد سخن گفتند.
احمد حسین، وزیر فدرال مهاجرت، می‌گوید اکنون سوال پیش روی ما درباره‌ی آینده‌ی مهاجرت به کانادا، دیگر این نیست که «آیا مهاجر بپذیریم؟» بلکه این است که «چقدر مهاجر بپذیریم؟»
او در جمع حاضران همایش مهاجرت کانادا در ۲۰۱۸، در اتاوا، با اشاره به گزارش اخیر هیئت کنفرانس کانادا، می‌گوید: «بدون مهاجرت، محال خواهد بود که بتوانیم اقتصادمان را رشد بدهیم.»
در این گزارش عنوان شده است که رسیدن نرخ مهاجرت به یک درصد از جمعیت کانادا تا سال ۲۰۳۰، به خنثی سازی چالش‌های پیر شدن جمعیت کمک می‌کند و یک سوم از میانگین پیش‌بینی شده‌ی نرخ حقیقی رشد سالانه‌ی ۹ / ۱ درصدی GDP در آن سال را محقق خواهد ساخت.
نیروی کار بازنشسته می‌شود ،جایگزین نداریم
حسین می‌گوید: «در اقتصاد چند هزار میلیارد دلاری کانادا، این رقم درشتی خواهد بود! همچنین در سال ۱۹۷۱، به ازای هر یک کانادایی بازنشسته، شش نفر مشغول به کار بوده‌اند؛ این نسبت در ۲۰۱۲ به چهار شاغل در مقابل هر یک بازنشسته رسیده است و اگر سطح مهاجرت افزایش پیدا نکند، در ۲۰۳۶ به ازای هر بازنشسته، تنها دو فرد شاغل خواهیم داشت.»
حسین با اشاره به برنامه‌های اجتماعی مانند خدمات درمانی عمومی و صندوق‌های بازنشستگی و همچنین زیرساخت‌ها، می‌پرسد: «با نسبت یک به دو، چگونه می‌توانیم آنچه را که داریم، حفظ کنیم؟»
او تصریح می‌کند برنامه‌ی چند لایه‌ی مهاجرت کانادا، که سال گذشته اعلام شد، پاسخی به این چالش جمعیتی فزاینده است و نرخ مهاجرت کانادا را تا سال ۲۰۲۰ به ۹ / ۰ درصد از جمعیت کشور خواهد رساند.
شصت درصد مهاجرت‌ها در شاخه اقتصادی
حسین می‌گوید: «شصت درصد از این مهاجرت‌ها، در شاخه‌ی اقتصادی خواهد بود تا شکاف بازار نیروی کار و همچنین شکاف مهارتی بازار ترمیم شود.»
او همچنین به تمجید از «تاثیر ژرف» ناشی از تغییرات سیستم مهاجرت اقتصادی اکسپرس اینتری در اواخر ۲۰۱۶ پرداخت که به موجب آن، از جمله، امتیازات تعلق گرفته به داشتن پیشنهاد شغل کاهش یافته است.
مهاجران نیمی از مشاغل تخصصی را دارند
به گفته‌ی حسین، مهاجران اکنون بخش چشم‌گیری از نیروی کار متخصص کانادا را تشکیل می‌دهند و ۵۰ درصد از تمامی مشاغل مرتبط با علوم، فناوری، مهندسی و ریاضیات (STEM) را از آن خود کرده‌اند.
او اضافه می‌کند که کارآفرینان مهاجر نیز به ایجاد مشاغل و نیز مشاغل آینده در کانادا کمک می‌کنند. او می‌گوید: «برخی از خلاق‌ترین و نوآورترین کارآفرینان ما از مهاجران هستند.»
روایت مهاجر کوبایی که حالا کارآفرینی پیشتاز در غرب کاناداست
وزیر مهاجرت کانادا، داستان مهاجری کوبایی را بازگو می‌کند که در ادمونتون با او ملاقات کرده است. این مهاجر شرکتی نرم‌افزاری تاسیس کرده است که اکنون یکی از شرکت‌های نرم‌افزاری پیشگام در غرب کانادا به شمار می‌آید و ۱۵۰ کارمند دارد.
حسین در ارتباط با موضوع کارآفرینی، این را نیز اضافه می‌کند که مهاجران جدید، از نظر خوداشتغالی و بیزینس، کانادایی‌ها را پشت سر گذاشته‌اند.
او می‌گوید: «این بیزینس‌ها به احتمال بیشتری خواهند توانست محصولات خود را به سایر کشورها بفروشند و به کانادا و به همه‌ی ما، در گشودن بازارهایی ورای ایالات متحده، کمک کنند.»
طرح آزمایشی مهاجرت آتلانتیک
حسین می‌گوید مخاطرات کاهش جمعیت و کمبود نیروی کار به وضوح در استان‌های آتلانتیک (مجاور اقیانوس اطلس) کانادا مشاهده می‌شود و دولت فدرال در حال همکاری با دولت‌های استانی منطقه است تا از طریق طرح آزمایشی مهاجرت آتلانتیک (AIP) در جهت رفع این مشکل بکوشند.
حسین می‌گوید: «در نیوفاوندلند، به ازای هر ۱۰۰ نفری که به نیروی کار می‌پیوندند، ۱۲۵ نفر از نیروی کار خارج می‌شوند. برای پر کردن این شکاف، باید کاری کرد.»
حسین می‌گوید طرح کارفرما محور AIP به کارفرمایان اجازه خواهد داد که کارگران خارجی مورد نیاز خود را بدون نیاز به «ارزیابی تاثیر بر بازار کار» به استخدام در آورند و در مقابل، برنامه‌ی اسکانی داشته باشند که کارگران و خانواده‌های آنها را به اقامت بلندمدت در منطقه‌ی آتلانتیک کانادا ترغیب نماید.
مهاجران در آتلانتیک نمی‌مانند
او می‌گوید: «مشکل منطقه‌ی آتلانتیک کانادا در جذب نیروی کار نیست، بلکه در حفظ آنهاست. نرخ حفظ نیروی کار در انتاریو و آلبرتا ۹۰ درصد است. در منطقه‌ی آتلانتیک کانادا، این نرخ ۶۰ درصد اعلام شده است.»
حسین می‌گوید برنامه‌ای وجود ندارد که تا زمانی که استان‌ها بتوانند سهمیه‌های خود را در طرح AIP به دست آورند، سهمیه‌بندی‌های سالانه‌ی آنها در برنامه‌ی نامزدی استانی (PNP) مورد بازنگری قرار گیرد. علاوه بر این، اگر استانی از سهمیه‌ی خود استفاده نکند، سایر استان‌های آتلانتیک می‌توانند از آن استفاده کنند.
او می‌گوید: «ما به منطقه‌ی آتلانتیک کانادا چند هزار متقاضی بیشتر از سهم PNP آنها اختصاص داده‌ایم و به این متقاضیان اجازه می‌دهیم که اعضای خانواده‌های‌شان را هم با خود بیاورند. این سهمیه‌ها را مورد استفاده قرار دهید تا بعد در مورد PNPها حرف بزنیم.»
حسین می‌گوید یکی از نکاتی که در منطقه‌ی آتلانتیک کانادا، و سایر بخش‌های کشور، باید مورد توجه ویژه قرار گیرد، مساله‌ی طرح‌های اسکانی است که پیدا کردن مدرسه برای بچه‌ها و شغل برای بزرگترها را در ضمن اولویت‌های خود قرار داده باشند. «اگر خانواده‌ای در منطقه‌ی آتلانتیک کانادا ریشه گرفته باشد، دیگر برای مهاجران ماهر بسیار مشکل خواهد بود که به سایر بخش‌های کانادا نقل مکان کنند.»
اطمینان از اینکه تازه‌واردان به شکل موثری با جامعه‌ی خود انطباق پیدا کرده‌اند، نه تنها در منطقه‌ی آتلانتیک، بلکه در سراسر کانادا از اهمیت بالایی برخوردار است و حسین می‌گوید که طرح AIP درس‌های ارزشمندی برای مناطق دیگری از کانادا، مانند شمال انتاریو و مناطق روستایی کشور، خواهد داشت که آنها نیز با چالش‌های جمعیتی مواجه هستند و به نیروی کار نیاز دارند.
موفقیت مهاجرت در گروی خوشامدگویی عملی است
او می‌گوید: «موفقیت مهاجرت در کانادا تا حد زیادی وابسته به این است که صدها هزار تازه‌واردی که هر سال وارد این کشور می‌شوند، صرف‌نظر از آنکه تحت چه برنامه‌ای آمده‌اند، مقدم‌شان گرامی داشته شود و از سوی خانواده‌ی کانادا، به گرمی پذیرفته و جذب شوند.»
«هرچه تازه‌واردان در زمان کوتاه‌تری بتوانند زندگی و روند موفقیت‌شان را آغاز کنند، درواقع در زمان کوتاه‌تری دین خود را به جامعه‌ی ما ادا خواهند کرد.»
باید مراقب احساسات ضدمهاجرتی باشیم
حسین اظهارات خود را با این درخواست از مخاطبانش به پایان برد که سهم خود را در به چالش کشیدن احساسات ضد مهاجرتی‌ای که در دنیا در حال گسترش است، ایفا کنند.
او می‌گوید: «کسانی که رهبر هستند و بر عقاید عمومی تاثیرگذار هستند، نباید وضعیت امروزمان را در کانادا تضمین شده بپندارند، چون ما هم در مقابل این شعارها مصون نیستیم.»
«هر کاری که بتوانید در فضاهای خصوصی، در جهت مقابله با این طرز فکر از طریق ارائه‌ی واقعیت‌ها انجام بدهید، بسیار مفید خواهد بود. این درخواست را نه از جانب دولت کانادا، بلکه به عنوان یک کانادایی از شما دارم.»
آینده‌ی اکسپرس اینتری چه خواهد بود؟
سخنران دیگر این سمینار پاتریک مک‌ایونو، مدیر کل طرح اکسپرس اینتری و سیاست‌گذاری‌های دیجیتال در وزارت مهاجرت، پناهندگی و شهروندی کانادا IRCC بود. او درباره‌ی اکسپرس اینتری، که سیستم اصلی مهاجرت اقتصادی کانادا به شمار می‌آید، می‌گوید اکسپرس اینتری به اهداف خود برای جذب کاندیداهای بسیار ماهر رسیده، اما ممکن است نیاز باشد که در مورد مهارت‌های هدف آن، اصلاحاتی صورت بگیرد.
وی گفت: «وزارت مهاجرت در آینده‌ی نزدیک اکسپرس اینتری را مورد ارزیابی قرار خواهد داد تا تاثیرات این سیستم و همچنین نقاط قوت و مواردی را که به طور بالقوه می‌تواند بهبود داشته باشد، شناسایی کند.»
اکسپرس اینتری خوب جواب داده است
مک‌ایونو می‌گوید این سیستم توانسته توقعات دولت از اکسپرس اینتری را که جذب کاندیداهای بسیار ماهر با سطح آموزش، مهارت زبانی و تجربه‌ی کاری لازم برای «موفقیت بلند مدت» در کانادا بوده است، به طور کلی برآورده سازد.
او با اشاره به این مطلب که اکنون تعداد کاندیداهای دارای سوابق در زمینه‌های علوم، فناوری، مهندسی و ریاضیات (STEM)، در استخر اکسپرس اینتری سه برابر شده است، می‌گوید: «اکسپرس اینتری گروه اصلی مد نظر ما را به خوبی هدف قرار داده است؛ ما اکثر افرادی را که پیش‌زمینه‌ی سنتی فناوری دارند، می‌توانیم خیلی خوب پیدا کنیم.»
مک‌ایونو همچنین به اصلاحاتی مانند کاهش فرایند رسیدگی به درخواست‌ها به شش ماه یا کمتر، افزایش شفافیت کلی سیستم و روابط رو به رشد بین اکسپرس اینتری و برنامه‌ی استانی نامزدی کانادا، که دولت قصد گسترش آن را دارد، اشاره می‌کند.
تلاش برای جذب افراد بااستعدادی که زیر حداقل امتیاز هستند
مک‌ایونو می‌گوید استخر اکسپرس اینتری در وضعیت خوبی قرار داد و همچنان به رشد خود ادامه خواهد داد. در تاریخ ۲۴ می ۲۰۱۸، تعداد ۸۳,۱۱۱ کاندیدای مهاجرت در استخر اکسپرس اینتری وجود داشته است.
به هر کاندیدای حاضر در استخر اکسپرس اینتری، امتیازی بر اساس فاکتورهای به اصطلاح «سرمایه‌ی انسانی» تعلق می‌گیرد، که شامل سطح آموزش، تجربه‌ی شغلی، سن و مهارت‌های زبانی است. امتیازهای اضافه‌ای نیز به مواردی همچون کاندیدای مهاجرت بودن در استان‌ها، داشتن پیشنهاد شغل از کانادا، داشتن تحصیلات در کانادا، مهارت در زبان فرانسوی و داشتن خواهر یا برادری که در کانادا زندگی کند، تعلق می‌گیرد.
کاندیداهایی که امتیازشان بالاتر از حداقل تعیین شده از سوی دولت باشد، از طریق قرعه‌کشی‌هایی که تقریبا هر دو هفته یک بار انجام می‌شود، دعوت می‌شوند تا درخواست اقامت دائم در کانادا بدهند.
او می‌گوید: «افراد خیلی زیادی هستند که ما باید از میان‌شان انتخاب کنیم. درواقع، ما مایل هستیم که به بخش‌های عمیق‌تر استخرمان برویم. ما می‌دانیم که در پایین محدوده‌ی حداقل امتیازهای تعیین شده، چه آدم‌های بااستعدادی قرار گرفته‌اند.»
یک میلیون مهاجر در سه سال آینده
اهداف مهاجرتی بزرگتر نیز می‌تواند به وزارت مهاجرت کمک کند تا به مناطق عمیق‌تر این استخر بروند. کانادا قرار است که از طریق برنامه‌ی مهاجرت سطوح چند ساله، که پاییز گذشته معرفی شد، ظرف سه سال آینده نزدیک به یک میلیون مهاجر جدید بپذیرد. در فاصله‌ی سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۰، برنامه‌ی مهاجرت اقتصادی کانادا هر سال نسبت به سال گذشته افزایش پذیرش خواهد داشت، که شامل ۲۰ درصد افزایش در طی سه سال در سه گروه تحت مدیریت اکسپرس اینتری خواهد بود؛ یعنی گروه کارگران ماهر فدرال، گروه پیشه‌وران ماهر فدرال و گروه تجربه‌ی کانادایی.
اگر این افزایش پذیرش‌ها منجر به قرعه‌کشی‌های بزرگتر شود، می‌تواند به کاهش حداقل امتیازها در قرعه‌کشی‌های اکسپرس اینتری بیانجامد.
بهینه‌سازی‌هایی در اکسپرس اینتری و CRS
همگام با افزایش پذیرش‌ها، تغییرات آینده در سیستم نیز می‌تواند به موفقیت کاندیداهای مختلف کمک کند.
تمرکز اصلی ارزیابی آینده‌ی اکسپرس اینتری، بر موضوعی که مک‌ایونو آن را «تغییر ماهیت کار» می‌خواند و همچنین بر چگونگی تاثیر این موضوع بر مهارت‌هایی که سیستم رتبه‌بندی جامع اکسپرس اینتری یا CRS باید هدف قرار دهد، خواهد بود.
او می‌گوید: «تغییر ماهیت کار چگونه بر انواع مهارت‌هایی که ما باید در جستجوی‌شان باشیم و بر رویکرد ما در مورد انتخاب، تاثیر می‌گذارد؟ ما CRS را بر مبنای چیزی ساختیم که در گذشته جواب می‌داد؛ بسیار هم عالی است و بر مبنای بهترین شواهد موجود بنا نهاده شده است، اما آیا همین چیزها در آینده نیز جواب‌گو خواهد بود؟ این یکی از عمده‌ترین مسائلی است که ما در سال جاری و طی ارزیابی‌های‌مان، درباره‌ی آن گفتگو خواهیم کرد.»
او می‌گوید در این ارزیابی همچنین بررسی خواهد شد که در حال حاضر، چه کسانی از طریق اکسپرس اینتری وارد می‌شوند و چگونه می‌توان سیستم را به نحوی اصلاح کرد که «گروه‌هایی که هنوز از اکسپرس اینتری منتفع نشده‌اند، ولی ما می‌خواهیم شاهد آمدن‌شان به کانادا باشیم» نتیجه‌ی بهتری از آن بگیرند.
او می‌گوید یکی دیگر از حوزه‌های مورد علاقه آن است که بررسی شود اکسپرس اینتری چگونه می‌تواند تعامل بهتری با کارفرمایان کانادایی داشته باشد و نیازهای آنها را به نیروی کار برطرف سازد.
او می‌گوید: «امسال چه سوال‌هایی باید از خودمان بپرسیم تا بتوانیم سیستم اکسپرس اینتری را به گونه‌ای مورد ارزیابی قرار دهیم که برای کامیونیتی گسترده‌تر کانادایی‌ها بامعنی باقی بماند و به این دولت و دولت‌های آینده کمک کند؟ گام بعدی ما برای این سیستم چه خواهد بود؟»
این مطلب نخستین بار، توسط خانم پریا اسکوئی مشاور امور مهاجرت در کانادا، در تاریخ ۲۱ جون ۲۰۱۸ در شماره ۱۴۶ هفته‌نامه‌ی آتش چاپ تورنتو منتشر شده است. این شماره نشریه را می‌توانید از اینجا دانلود کنید. لینک مطلب هم در سایت آتش اینجاست.
